Yoga gaat over innerlijke vrede en geluk, waarbij evenwicht een basis is. Als er verstoring en disbalans is, dan is het dus beter om hier ‘iets aan te doen’ en dit op te laten lossen. Evenwicht is hierbij een centraal onderwerp.
Yoga gaat over evenwicht, maar het is nu eenmaal zo dat het wezen van het Leven constante verandering is. Ook ervaart de mens met enige regelmaat dat hij of zij weer wat ‘uit evenwicht’ is. De menselijke natuur verandert ook continu, cellen veranderen en vernieuwen zich steeds weer opnieuw. Dingen blijven in ieder geval nooit zoals ze zijn of waren. De Indiase filosofie zegt dat er hierbij drie krachten werken. Zij gaat ervan uit dat er in alles wat er bestaat, drie complementaire krachten werkzaam zijn. Deze zijn ontstaan bij de ‘schepping’. Deze krachten zijn de guna’s. Het is wel goed om hiervan iets te weten zodat je je meer bewust kan zijn van hoe het bij jou zit en je het ook in de beoefening van yoga-asana’s kan toepassen.
De drie krachten zijn:
In alles wat er bestaat zijn deze drie krachten in een bepaalde verhouding aanwezig. In ons lichaam heeft Tamas de overhand (traagheid, massa). Je probeert in een Asana (yogahouding) deze traagheid van de massa a.h.w. open te snijden, te openen, te verruimen. Als je net begint met yoga dan levert het lichaam vaak wat meer weerstand dan als het al jaren beoefent. Het is dan nodig om je meer in te spannen om ruimte en lichtheid te ontwikkelen. En als je stopt met oefenen komt de zwaarheid en spanning gauw weer terug. Dat merkt iedereen ook wel als je bijvoorbeeld in een vakantie niet je wekelijkse yogales volgt. Juiste en regelmatige oefening brengt meer Sattva (lichtheid, helderheid) in ons. Iedereen begrijpt dat het prettig is om lichtvoetig en helder in het leven te staan.
Ons denken en zenuwstelsel is Rajas (snel). Dat is op zich goed en ook eigen aan het brein en gedachten. Wat je meestal niet wil is dat dit té wordt. Dan ontstaat er agitatie, onrust, turbulentie, piekeren, ronddraaien in gedachten. Als je het dan over de Guna’s hebt, dan zeggen we dat Rajas uit balans is. We zijn natuurlijk beter af met een sattvische, heldere geest. Over het algemeen ervaren we hier in Nederland weinig Sattva, want in onze wereld en in deze tijd, leven we in een wereld van zintuiglijke indrukken en opwinding. Veel mensen zitten de hele dag achter de computer, sms, whatsapp of twitter. Over het algemeen werken we hard en veel, zijn we veel aan het praten, aan het overleggen en aan het reageren op situaties. Dan overheersen Tamas en Rajas.
En als je wens bij yogabeoefening is dat je meer ontspannen en toch alert, door het leven gaat, dan bedoel je volgens deze Guna theorie, dat je wilt dat Sattva een belangrijkere rol in je leven zou mogen spelen.
Het samenspel van deze drie guna scheppende krachten is van belang in je yogabeoefening. Je leert ze uiteindelijk beter kennen en identificeren om ze in hun proporties aan te kunnen passen en in evenwicht te brengen. Dan komt de lichtheid van Sattva meer aan de oppervlakte.
In onze yogalessen zorgen de asana’s, maar vooral ook de wijze van beoefening ervoor dat we het lichaam beter ontspant, dat de levensenergie beter doorstroomt. Zodat Tamas van het lichaam en Rajas van de geest meer Sattvisch wordt.